Światowa Agencja Antydopingowa (WADA)
Światowa Agencja Antydopingowa (World Anti-Doping Agency, WADA) została powołana do życia na mocy ustaleń Światowej Konferencji nt. Dopingu w Sporcie, która odbyła się Lozannie w dniach 2-4 lutego 1999 r. Na zakończenie Konferencji przedstawiciele władz publicznych i organizacji sportowych podpisali tzw. Deklarację Lozańską. Przewidywała ona powstanie niezależnej międzynarodowej agencji antydopingowej, gotowej do podjęcia działań już podczas Igrzysk XXVII Olimpiady w Sydney. W ten sposób 10 listopada 1999 r. utworzono w Lozannie Światową Agencję Antydopingową. 21 sierpnia 2001 r. Rada Założycielska Agencji, po przeprowadzeniu w tej sprawie głosowania, zadecydowała o przeniesieniu siedziby do Montrealu.
Światowa Agencja Antydopingowa w chwili obecnej promuje i koordynuje Światowy Program Zwalczania Dopingu. Program ma na celu zapewnienie działań w ramach krajowych strategii zapobiegania i zwalczania dopingu w sporcie. Cel ten WADA osiąga dzięki odpowiedniemu mechanizmowi harmonizującemu, który tworzą dokumenty różnego szczebla, określające założenia Programu i techniki ich realizacji. Mechanizm ten tworzy przede wszystkim Światowy Kodeks Antydopingowy (dokument poziomu 1), a także międzynarodowe standardy (dokumenty poziomu 2) oraz modele najlepszych praktyk (dokumenty poziomu 3).
Statut Światowej Agencji Antydopingowej przewiduje istnienie w strukturze organizacji Rady Założycielskiej, która jest najwyższym organem decyzyjnym, a także Komitetu Wykonawczego, zajmującego się bieżącą działalnością Agencji oraz pięciu komitetów roboczych, odpowiedzialnych za realizację poszczególnych zadań. W Radzie Założycielskiej zasiadać może co najwyżej czterdziestu członków, z których nie więcej niż osiemnastu reprezentuje Ruch Olimpijski, a kolejnych osiemnastu rekrutuje się spośród przedstawicieli władz publicznych, zaangażowanych w zwalczanie dopingu w sporcie.
Światowa Agencja Antydopingowa, pomimo znaczącego udziału w jej pracach czynnika międzyrządowego, jest instytucją prawa prywatnego.
Światowy Kodeks Antydopingowy
Światowy Kodeks Antydopingowy w pierwotnym brzmieniu został przyjęty 5 marca 2003 roku podczas obrad Światowej Konferencji nt. Dopingu w Sporcie w Kopenhadze. Zastąpił obowiązujący jeszcze formalnie do Igrzysk XXVIII Olimpiady w Atenach Kodeks Antydopingowy Ruchu Olimpijskiego.
Światowy Kodeks Antydopingowy zawiera wiele ciekawych rozwiązań prawnych, dotyczących przede wszystkim sposobu zdefiniowania dopingu, a także charakteru odpowiedzialności w przypadku przewinień dopingowych, kwestii wykonania orzeczonej kary oraz okresu przedawnienia w zakresie sankcjonowania przewinień dopingowych.
Szczegółowej analizy przedmiotu regulacji Kodeksu z 2003 r. dokonano na łamach Sportu Wyczynowego, nr 7-8/2003, w artykule Światowy Kodeks Antydopingowy – aspekty prawne (s. 37-43). Pogłębiona analiza zmian przedmiotu regulacji, w związku rewizją Kodeksu w 2007 r. opublikowana została w Sporcie Wyczynowym, nr 1-3/2008, w artykule Nowy Kodeks Antydopingowy WADA 2007 (s. 131-136).
Standardy międzynarodowe i modele najlepszych praktyk
Standardy międzynarodowe dotyczą różnych obszarów technicznych i operacyjnych w Światowym Programie Zwalczania Dopingu. Celem standardów międzynarodowych jest zharmonizowanie działań prowadzonych przez organizacje antydopingowe odpowiedzialne za konkretne techniczne i operacyjne części programów zwalczania dopingu.
W chwili obecnej istnieje pięć standardów międzynarodowych WADA. Najważniejszym jest Lista zabronionych substancji i metod. Kolejne to Międzynarodowy Standard Wyłączeń dla Celów Terapeutycznych, a także Międzynarodowy Standard dla Laboratoriów oraz Międzynarodowy Standard Badań. Najmłodszym standardem jest przyjęty przez WADA w 2008 r. Międzynarodowy Standard Ochrony Prywatności i Danych Osobowych.
Szczegółowa analiza stanu prawnego w dziedzinie standardów międzynarodowych WADA została opublikowana w Sporcie Wyczynowym, nr 2/2009, w artykule Międzynarodowe standardy WADA 2009 – analiza stanu prawnego (s. 183-185).
Z kolei modele najlepszej praktyki konstruowane w oparciu o postanowienia Kodeksu zostały opracowane jako najnowsze rozwiązania w różnych dziedzinach zwalczania dopingu w sporcie. Modele są rekomendowane przez Agencję i udostępniane uczestnikom Światowego Programu Zwalczania Dopingu na żądanie, ale nie mają charakteru wiążącego.