Unia Europejska a doping w sporcie
W działaniach na rzecz walki z dopingiem w sporcie ważną rolę odgrywa Unia Europejska. Chociaż w prawie pierwotnym nie ma zapisu poświęconego polityce antydopingowej, to jednak w przeciągu ostatnich 10 lat, Unia Europejska wypracowała swoje stanowisko w kwestii walki z dopingiem. Pierwszym dokumentem w tej kwestii był Wspólnotowy plan w sprawie zwalczania dopingu w sporcie, który zakładał podjęcie szeroko zakrojonej akcji informacyjnej na temat zgubnej roli dopingu, a także rozwój badań naukowych w zakresie walki z dopingiem. Dokument ten zawiera również zapisy o rosnącej roli współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie, a zwłaszcza o roli Światowej Agencji Antydopingowej.
Instytucje UE wobec dopingu
Zagadnieniem dopingu zajmował się Parlament Europejski, który w 1998 r. wezwał Komisję do zbadania wagi problemu dopingowego i ewentualnych możliwości przeciwdziałania na płaszczyźnie wspólnotowej. Komisja przekazała to zadanie Europejskiej Grupie ds. Etyki i Badania Nowych Technologii, która ustaliła, iż działania antydopingowe mogę być skuteczne tylko w przypadku współdziałania organizacji sportowych, samych zawodników, ich trenerów, lekarzy, działaczy, a w szczególności władz publicznych. Grupa sformułowała także katalog zasad etycznych, na których powinna opierać się skuteczna walka z dopingiem w sporcie. Zalecenia Grupy miały, zdaniem Komisji, stanowić podwaliny dla przyszłej działalności antydopingowej, prowadzonej w ramach Unii Europejskiej.
Również Rada Europejska podczas spotkania w Wiedniu w grudniu 1998 roku wezwała państwa członkowskie do współpracy z międzynarodowymi organizacjami sportowymi i Komisją Europejską w celu ustalenia wszelkich możliwych środków służących zintensyfikowaniu walki z dopingiem w sporcie.
W rezultacie Komisja Europejska opracowała w 1999 r. Wspólnotowy plan w sprawie zwalczania dopingu w sporcie w formie komunikatu skierowanego do Rady, Parlamentu Europejskiego, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów.
14 kwietnia 2005 r. Parlament Europejski przyjął Rezolucję w sprawie zwalczania dopingu w sporcie. W rezolucji tej podkreślono, że stosowanie środków chemicznych zwiększających zdolność do osiągania lepszych wyników w sporcie, stoi w sprzeczności z wartościami sportu jako aktywności społecznej, kulturalnej i edukacyjnej, oraz wezwał Państwa Członkowskie UE i Komisję Europejską do skuteczniejszej walki z tym zjawiskiem.
Biała księga na temat sportu
Zapisy dotyczące walki z dopingiem znalazły się także w Białej księdze na temat sportu, przyjętej przez Komisję Europejską w lipcu 2007 roku, w czasie trwania Prezydencji portugalskiej w Radzie UE. Dokument pozalegislacyjny, jakim jest Biała księga, w punkcie 2.2, zatytułowanym „Łączenie sił w walce z dopingiem", określa doping jako zagrożenie dla sportu na całym świecie, czynnik podważający zasady otwartego i uczciwego współzawodnictwa.
Biała księga postuluje utworzenie partnerstwa między organami ścigania państw członkowskich (straż graniczna, policja, urzędy celne itd.), laboratoriami akredytowanymi przy Światowej Agencji Antydopingowej (WADA) i INTERPOLEM, mającego na celu wymianę informacji o nowych środkach i metodach dopingowych. Biała księga przewiduje także powstanie sieci krajowych organizacji antydopingowych, należących do państw członkowskich.
Grupa robocza Komisji Europejskiej ds. antydopingu
Grupa robocza Komisji Europejskiej ds. antydopingu została powołana w następstwie decyzji, podjętej przez dyrektorów ds. sportu państwa członkowskich podczas ich nieformalnego spotkania w Brdo (Słowenia), w dniach 4-5 lutego 2008 r.
Grupa robocza organizuje posiedzenia, w czasie których omawiane są sprawy, stanowiące przedmiot wspólnego zainteresowania, w tym w szczególności dotyczące: kampanii edukacyjnych i informacyjnych, badań naukowych w zakresie antydopingu, a także problemów prawnych w zakresie zwalczania dopingu w sporcie (np. ochrony danych osobowych zawodników poddanych kontroli dopingowej), problemów z zakresu zdrowia publicznego, jak również możliwości finansowania działalności antydopingowej ze środków UE. Grupa działa także nieformalnie pomiędzy posiedzeniami, tworząc sieć wymiany opinii między ekspertami krajowymi. Podejmuje też bliską współpracę z Radą Europy i innymi organizacjami, działającymi na rzecz walki z dopingiem, tak by uniknąć powielania kompetencji i działań.
W pracach grupy roboczej uczestniczy również Polska.
Do tej pory odbyły się cztery spotkania grupy roboczej Komisji Europejskiej ds. antydopingu:
- pierwsze posiedzenie w dniu 18 czerwca 2008 r. w Brukseli
Grupa w czasie pierwszego posiedzenia zajęła się przede wszystkim kwestiami transportu lotniczego próbek fizjologicznych oraz kryminalizacji handlu substancjami zabronionymi.
Sprawozdanie z pierwszego posiedzenia grupy dostępne jest na stronie internetowej KE
http://ec.europa.eu/sport/library/doc/b23/doc537_en.pdf
- drugie posiedzenie w dniu 14 stycznia 2009 r. w Brukseli
Podczas drugiego posiedzenia dyskutowane były przede wszystkim zagadnienia prawne, towarzyszące wprowadzeniu przez Światową Agencję Antydopingową nowego międzynarodowego standardu, dotyczącego ochronie danych osobowych. Grupa zajęła się także kwestia planowanej przez Komisję Europejską na maj 2009 r. konferencji nt. antydopingu oraz projektem współpracy z przemysłem farmaceutycznym, opracowanym w czasie Prezydencji francuskiej w Radzie UE. Kontynuowano także dyskusję na temat transportu lotniczego próbek oraz kryminalizacji handlu substancjami zabronionymi.
Sprawozdanie z drugiego posiedzenia grupy dostępne jest na stronie internetowej KE
http://ec.europa.eu/sport/library/doc/b23/wg_antidoping_140109_meeting_report.pdf
- trzecie posiedzenie w dniu 25 czerwca 2009 r. w Brukseli
Grupa w czasie trzeciego posiedzenia skupiła swoją uwagę na problemach, podejmowanych w jej pracach już podczas poprzednich posiedzeń, w tym przede wszystkim na ochronie danych osobowych w kontekście standardu międzynarodowego WADA.
Sprawozdanie z trzeciego posiedzenia grupy dostępne jest na stronie internetowej KE
http://ec.europa.eu/sport/library/doc/b23/wg_antidoping_250609_meeting_report.pdf
- czwarte posiedzenie w dniu 14 stycznia 2010 r. w Brukseli
Konferencja Komisji Europejskiej na temat antydopingu
W dniach 13-15 maja br. Komisja Europejska, w efekcie inicjatywy podjętej przez Parlament Europejski i przy wsparciu władz miasta Aten, zorganizowała Konferencję UE nt. Antydopingu.
Szczegółowe sprawozdanie z konferencji opublikowano w Sporcie Wyczynowym, nr 2/2009, w artykule Unia Europejska na temat antydopingu (s. 148-155).